Bot là gì?

Bot (viết tắt của robot) là một chương trình máy tính được lập trình để thực hiện tự động một hoặc nhiều hành động trên Internet mà không cần sự can thiệp của con người.

💡 Hiểu đơn giản:

Một bot giống như một “nhân viên ảo”, có thể truy cập website, đọc nội dung, gửi biểu mẫu, nhấn nút, thu thập thông tin, hoặc thậm chí tấn công hệ thống — và có thể làm việc 24/7 với tốc độ cực nhanh.

📚 Một số đặc điểm chung của bot

Phân loại bot theo một cách dễ hiểu

🧠 Ví dụ cụ thể trong thực tế:

• Khi bạn tìm kiếm trên Google, các kết quả xuất hiện là do Googlebot đã quét (crawl) và lưu (index) nội dung web trước đó.

• Khi có người đăng spam trong form liên hệ, rất có thể đó là bot spam đang tự động gửi dữ liệu rác.

• Khi bạn chat với một AI chatbot, bạn đang tương tác với một dạng bot thông minh.

---

🛡️ Vì sao cần quan tâm đến bot?

• Bot tốt giúp website được tìm thấy, hoạt động ổn định hơn.

• Bot xấu có thể làm website mất dữ liệu, giảm tốc độ, sai số liệu thống kê, hoặc hao tốn ngân sách quảng cáo.

Các loại Bot phổ biến

Tên gọi bot	Tác dụng chính	Bên sở hữu / tạo bot	Mức độ ảnh hưởng	Tác động chính	Sai lệch số liệu?	Trường hợp gây sai lệch
Search Engine Bots (Crawler)	Thu thập dữ liệu để lập chỉ mục (index website) cho các công cụ tìm kiếm	Google (Googlebot), Bingbot, Baidu, v.v.	Tốt / Trung bình	✅ Tích cực	Có thể có	Tăng pageviews hoặc session ảo trong analytics nếu không lọc bot traffic
Monitoring Bots	Giám sát uptime website hoặc kiểm tra bảo mật	UptimeRobot, Pingdom, SSL Labs, v.v.	Nhẹ	✅ Tích cực	Có thể có	Có thể tăng nhẹ traffic khi kiểm tra định kỳ
Scraper Bots	Thu thập nội dung website trái phép (hình ảnh, mô tả sản phẩm, bài viết, v.v.)	Bên thứ ba (đối thủ, tool AI, spammer)	Trung bình đến nặng	❌ Tiêu cực	Có	Tăng traffic không thực (sessions), làm sai bounce rate, thời gian trên site giảm
Spam Bots	Gửi form rác, bình luận spam, đăng ký giả, hoặc truy cập lặp	Spammer, tool tự động	Nặng	❌ Tiêu cực	Có	Dữ liệu form, số chuyển đổi (conversion), email giả — làm sai lệch tỉ lệ chuyển đổi
Click Bots / Ad Fraud Bots	Tự động click quảng cáo để tạo doanh thu giả hoặc gây tổn thất	Hacker, đối thủ, ad fraud tool	Rất nặng	❌ Tiêu cực	Có nhiều	Tăng CPC ảo, CTR sai, ngân sách quảng cáo tiêu hao sai cách, ảnh hưởng dữ liệu quảng cáo
Social Bot / Crawler mạng xã hội	Lấy preview bài viết (ảnh, tiêu đề, mô tả khi chia sẻ link)	Facebook (Facebot), Twitterbot, LinkedIn	Nhẹ	✅ Tích cực	Ít hoặc không	Có thể tạo hit truy cập nhẹ nếu nhiều người chia sẻ link cùng lúc
Testing Bots	Kiểm thử chức năng website (QA, automation testing, CI/CD tool)	Dev nội bộ / công ty	Tùy theo tần suất	✅ Trung lập	Có	Nếu không tắt tracking trong quá trình test — có thể gây traffic ảo
AI Bots / Language Model Bots	Dùng để thu thập dữ liệu cho mô hình AI (đọc content, đánh giá hành vi, v.v.)	OpenAI, Anthropic, You.com, v.v.	Đang tăng	❌ Trung lập	Có	Truy cập sâu, có thể tăng pageviews không thực, hoặc khiến tốc độ server chậm
Malicious Bots (DDoS/Exploit)	Tấn công DDoS, dò lỗ hổng, tấn công brute-force	Hacker, botnet	Cực kỳ nặng	❌ Rất tiêu cực	Không chính xác	Không nhằm mục đích lấy dữ liệu nhưng có thể khiến website ngừng hoạt động hoặc mất dữ liệu

 

📊 Các chỉ số thường bị bot làm sai lệch:

• Pageviews / Sessions tăng bất thường

• Tỷ lệ chuyển đổi (Conversion rate) giảm (do bot gửi form rác)

• Bounce rate (tỷ lệ thoát) cao hoặc thấp không hợp lý

• Thời gian trung bình trên trang thấp

• CPC / CTR quảng cáo bị đẩy cao không thực

• Dữ liệu khách hàng không chính xác (email rác, số điện thoại giả)

🛡️ Gợi ý cách xử lý bot: