Mục lục
Giới thiệu Mô hình 4C
Mô hình Marketing hỗn hợp 4C là một cách tiếp cận hiện đại trong marketing, tập trung lấy khách hàng làm trung tâm, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu và trải nghiệm của khách hàng thay vì chỉ chú trọng vào sản phẩm và doanh nghiệp như mô hình 4P truyền thống. Mô hình 4C bao gồm bốn yếu tố chính:
-
Customer (Khách hàng): Doanh nghiệp cần hiểu rõ khách hàng mục tiêu, nhu cầu, mong muốn và vấn đề của họ để phát triển sản phẩm/dịch vụ phù hợp, mang lại giá trị thực sự và giải quyết các vấn đề thiết thực cho khách hàng.
-
Cost (Chi phí ): Không chỉ là giá bán sản phẩm mà còn là tổng chi phí khách hàng phải bỏ ra bao gồm chi phí mua, chi phí sử dụng, vận chuyển, thời gian, công sức và các chi phí phát sinh khác. Doanh nghiệp cần cân nhắc để định giá hợp lý, đảm bảo chi phí khách hàng bỏ ra tương xứng với giá trị nhận được.
-
Convenience (Sự thuận tiện): Tập trung tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng trong việc tiếp cận, mua và sử dụng sản phẩm/dịch vụ, bao gồm kênh phân phối, thời gian, địa điểm mua hàng, quy trình thanh toán và hỗ trợ khách hàng, đặc biệt trong bối cảnh mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến.
-
Communication (Giao tiếp/Truyền thông): Giao tiếp hai chiều giữa doanh nghiệp và khách hàng, không chỉ truyền tải thông điệp một chiều mà còn tương tác, lắng nghe phản hồi, xây dựng mối quan hệ bền vững thông qua các kênh như mạng xã hội, email marketing, chatbot, sự kiện, v.v
Một số phân tích trong mô hình 4C
| Yếu tố 4C | Khái niệm | Tiêu chí phân tích cụ thể | Các hoạt động liên quan chủ yếu | Ví dụ trong ngành F&B |
|---|---|---|---|---|
| Customer (Khách hàng) | Tập trung vào khách hàng, hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và vấn đề của họ để cung cấp giải pháp phù hợp (Customer Solutions). | – Xác định khách hàng mục tiêu – Nhu cầu, mong muốn, hành vi – Giá trị sản phẩm/dịch vụ mang lại – Lợi thế cạnh tranh |
– Phát trển sản phẩm – Phát trển bao bì – Xây dựng thương hiệu – Đóng gói – Dịch vụ |
Chuẩn bị thực đơn đa dạng đáp ứng khẩu vị khách hàng, tạo món ăn đặc trưng theo vùng miền hoặc xu hướng ăn uống lành mạnh |
| Cost (Chi phí khách hàng) | Tổng chi phí khách hàng phải bỏ ra để sở hữu và sử dụng sản phẩm, bao gồm giá mua, chi phí vận chuyển, thời gian, công sức, rủi ro. | – Giá sản phẩm/dịch vụ – Chi phí vận chuyển, bảo quản – Thời gian và công sức khách hàng bỏ ra – Chi phí phát sinh khác |
– Chiến lược giá – Chi phí & điểm hòa vốn – Phát triển chiến thuật giá đa dạng – Khuyến mãi & Chiết khấu, ưu đãi |
Đưa ra mức giá hợp lý, miễn phí giao hàng trong khu vực, chương trình khuyến mãi combo tiết kiệm chi phí cho khách hàng |
| Convenience (Sự thuận tiện) | Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng trong việc tiếp cận, mua và sử dụng sản phẩm/dịch vụ. | – Kênh phân phối (offline/online) – Thời gian và địa điểm mua hàng – Quy trình thanh toán, giao nhận – Hỗ trợ khách hàng |
– Xác định kênh bán – Đánh giá điểm bán – Độ bao phủ thị trường – Nhượng quyền mở rộng – Chiến lược giao vận và phân phối – Kho hàng |
Cung cấp đặt món qua app, website, giao hàng tận nơi nhanh chóng, thanh toán đa dạng (tiền mặt, thẻ, ví điện tử) |
| Communication (Giao tiếp/Truyền thông) | Giao tiếp hai chiều với khách hàng để xây dựng mối quan hệ, lắng nghe phản hồi và truyền tải thông điệp phù hợp. | – Kênh giao tiếp (mạng xã hội, email, chatbot) – Tương tác và phản hồi khách hàng – Chiến dịch quảng cáo, khuyến mãi – Xây dựng thương hiệu |
– Chiến lược truyền thông – Quảng cáo – PR (Public Relations) – Xác định kênh truyền thông – Marketing trực tiếp |
Tương tác trên Facebook, Instagram, phản hồi nhanh qua chatbot, gửi email giới thiệu món mới, chương trình khách hàng thân |
Ưu điểm của mô hình Marketing hỗn hợp 4C
-
Customer thay thế cho Product trong 4P, nhấn mạnh giải pháp và giá trị thực sự cho khách hàng.
-
Cost mở rộng hơn Price, xem xét tổng chi phí khách hàng bỏ ra, không chỉ giá tiền.
-
Convenience thay cho Place, tập trung vào sự tiện lợi trong tiếp cận và mua hàng, đặc biệt trong kỷ nguyên số.
-
Communication thay cho Promotion, là giao tiếp hai chiều, xây dựng mối quan hệ và tương tác liên tục với khách hàng.
| Tiêu chí so sánh | Mô hình 4P | Mô hình 4C | Ưu điểm của 4C so với 4P |
|---|---|---|---|
| Trọng tâm tiếp cận | Tập trung vào sản phẩm và doanh nghiệp | Tập trung vào khách hàng và nhu cầu của họ | 4C lấy khách hàng làm trung tâm, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn thực sự của khách hàng |
| Khái niệm yếu tố | Product, Price, Place, Promotion | Customer Solution, Customer Cost, Convenience, Communication | 4C mở rộng và cụ thể hóa hơn, không chỉ là sản phẩm và giá mà còn là giải pháp, chi phí tổng thể, sự tiện lợi và giao tiếp hai chiều |
| Tính linh hoạt | Tập trung vào các yếu tố cố định, ít nhấn mạnh tương tác | Nhấn mạnh sự tương tác, giao tiếp và trải nghiệm khách hàng | 4C phù hợp với môi trường marketing hiện đại, đặc biệt trong kỷ nguyên số, nơi khách hàng mong muốn sự tương tác và trải nghiệm cá nhân hóa |
| Phạm vi áp dụng | Phù hợp với các sản phẩm truyền thống, marketing offline | Phù hợp với môi trường marketing hiện đại, online và đa kênh | 4C thích hợp hơn với xu hướng marketing hiện đại, digital marketing và môi trường cạnh tranh cao |
| Chi phí và giá trị | Tập trung vào giá cả sản phẩm | Xem xét tổng chi phí khách hàng bỏ ra (giá + chi phí khác) | 4C giúp doanh nghiệp cân nhắc toàn diện hơn về chi phí khách hàng, từ đó tạo giá trị thực sự và tăng khả năng chấp nhận sản phẩm |
| Phương thức phân phối | Tập trung vào địa điểm phân phối | Tập trung vào sự thuận tiện cho khách hàng | 4C giúp doanh nghiệp tối ưu hóa trải nghiệm mua hàng, tiết kiệm thời gian và công sức cho khách hàng |
| Giao tiếp và truyền thông | Tập trung truyền thông một chiều, quảng bá sản phẩm | Giao tiếp hai chiều, tương tác và xây dựng mối quan hệ | 4C thúc đẩy sự tương tác, lắng nghe phản hồi khách hàng, tăng cường mối quan hệ và sự trung thành |